Kunstenares Anneke Schelfer-Haagsma is woonachtig in Neede en heeft van kinds af aan altijd veel getekend. Later zette haar zinnen op aquarelleren: ‘je hebt weinig materiaal nodig, het levert weinig afval op, het is dus ook een praktische keuze’. Ton van Rijswijk interviewt Anneke over haar leven en passies.
Haaksbergen heeft een rijk en divers aanbod aan kunst en cultuur. Hier kan nieuw talent zich ontwikkelen, waar steeds meer Haaksbergenaren en bezoekers in ons dorp van genieten. De cultuurmakers en kunstenaars hebben allemaal hun eigen verhaal, maar vooral werken ze vanuit een passie, die zichtbaar is in hun kunstwerken.
Halverwege het gesprek legt Anneke Schelfer duidelijk uit waarom het maken van aquarellen haar keus werd: ‘je hebt weinig materiaal nodig, het levert weinig afval op, het is dus ook een praktische keuze’. Daar staat tegenover dat je het nauwelijks kunt corrigeren.
Maar eerst vertelt ze iets meer over haar leven voordat de ‘kunst’ haar te pakken kreeg. Anneke werd geboren in 1961 in Witmarsum, dichtbij Harlingen en Zūrich, vlak bij de Afsluitdijk in Friesland. Het ouderlijk gezin (geen kunstenaarskring) bestond uit 5 kinderen. Ze had al vroeg belangstelling om naar de Kunstacademie te gaan, maar na de HAVO (‘ik was behalve goed in creatieve vakken ook goed in wiskunde’) besloot ze voor het toen populair geworden vak ‘programmeur’ te kiezen. ‘Overigens’, zegt ze erbij, ‘er ging iemand van mijn school naar de kunstacademie, die helemaal niets kon met kunst. Dus ik dacht: als die erheen gaat, kan het nooit veel zijn. Ook mijn wiskundeleraar hamerde erop verder te gaan in de wiskunde sfeer. Maar dat werd een fiasco, ik koos voor een opleiding, die in feite pure oplichting betekende. Geen les, geen computer, een demente leraar en een soort van wurgcontract’.
Eerst een gewone kantoorbaan
‘Ik besloot ermee te stoppen en een gewone kantoorbaan te zoeken, iets wat ik eerder niet wilde, maar uiteindelijk 10 jaar zou doen. Ik zei altijd, dat ik niet ‘roemloos’ op kantoor wilde zitten, maar het werd toch een kantoorbaan. Ik heb mijn man leren kennen op een vakantie in Oostenrijk en om naar Neede te verhuizen werk gezocht in deze regio. Ik ging administratief werk bij personeelszaken doen. Bij de Universiteit Twente. Ik herinner mij nog goed het sollicitatiegesprek. Ik was alweer buiten, toen op 5 hoog het raam opengeschoven werd en mij toegeroepen werd: ‘je bent aangenomen hoor’.
Toen er kinderen kwamen, ben ik met werken gestopt, ik beschouwde kinderen verzorgen en opvoeden als een fulltime job. Ook in verband met ervaringen thuis, mijn ouders waren heel vaak van huis en dat heb ik nooit prettig gevonden. Bovendien werkte mijn man in de olieboringen en ook hij was dus veel van huis en ik had verder geen familie in de buurt’.
Cursus tekenen en schilderen bij het NTI
Toen de kinderen wat groter waren besloot Anneke een cursus bij het NTI te gaan volgen. Een beetje als stok achter de deur om in een ander levensritme te kunnen komen. De belangstelling voor tekenen en schilderen was er van jongs af aan, ‘Als ik vroeger zat te leren, was ik ook al vaak aan het tekenen. En als mijn moeder dan naar mijn kamer kwam om even poolshoogte te nemen, legde ik gauw het grote scheikundeboek over mijn tekening heen’. Anneke zegt er ook nadrukkelijk bij, dat het ‘aquarelleren’ meer is dan een hobby. ‘Het gaat voor mij veel verder dan theezakjes vouwen of macramé knopen, het is niet een hobby, die je makkelijk door een andere hobby kunt vervangen. Het komt meer uit jezelf, een gedachte of gebeurtenis bepaalt vaak de richting waarin je je kunstzinnig uit. Je bent scheppend bezig.
Dat ik voor aquarelleren kies heeft ook met natuurbelang te maken. Ik ben niet zo gauw tevreden, met acrylverf kun je heel lang doorgaan en met aquarel gaat dat niet en dat dwingt me dus om te stoppen en tevreden te zijn. Praktisch punt is dat er een klein doosje aquarelverf bij de cursus “tekenen en schilderen” van de NTI zat en omdat ik weggooien zonde vind, ben ik daar mee verder gegaan en heb me erin vast gebeten. Vaak moet ik het wel even uitleggen wat het precies is, veel mensen weten het niet echt. Je gebruikt natuurlijk veel water (aqua), je hebt er ook speciaal papier voor nodig.
Niet meteen tevreden
Ik gebruik papier (het is van katoen gemaakt), dat heel veel absorbeert. Als er eenmaal op staat wat je wilt, kun je het er ook niet meer afhalen. En je kunt niet veel lagen over elkaar doen, het moet wel transparant blijven. Je kunt weinig corrigeren en daar ligt dus voor mij gewoon de uitdaging. Je kunt dus niet altijd de uiteindelijke effecten goed voorspellen, laat staan beheersen.
Ik ben wel constant aan het rondkijken en denken over wat ik nu weer zou willen maken. Soms ben ik in 20 minuten met iets klaar, waar ik 20 dagen over heb nagedacht. In mijn hoofd ben ik er altijd wel mee bezig. Wanneer ik tevreden ben over het resultaat? Dat vind ik moeilijk te zeggen en het wordt ook niet bepaald door wat anderen erover zeggen, want soms willen mensen gewoon aardig zijn. Maar natuurlijk vind ik sommige van mijn producten wel geslaagd’.
Waar zijn haar werken te zien?
Anneke Schelfer neemt deel aan de Kunstmarkt Haaksbergen 2023, op 23 juli in Park Scholtenhagen. Haar werk is momenteel ook op andere plaatsen te zien: ‘er hangen nu 10 werken van mij in een kerk in Almelo, ik heb deelgenomen aan de zogenoemde atelierroute in Ruurlo en een aantal jaren terug heb ik deelgenomen aan een kunstmarkt georganiseerd door B-Art in Haarlo. Vanaf 2 juni tot en met 30 september hangen er 10 werken in Museum De Scheper in Eibergen, als onderdeel van een expositie.
Anneke wil ook nog wel kwijt, dat ze nog steeds lessen volgt bij Sigrid Verbruggen, die haar erg motiveert en inspireert. Maar het is hoofdzakelijk doen.
Kijk voor meer informatie op de website van Anneke Schelfer-Haagsma
Kijk voor meer informatie op de website van de Kunstmarkt Haaksbergen
Kijk voor meer cultuurmakers op de website van de Cultuur Coalitie Haaksbergen
Meer over cultuur in Haaksbergen
Volg het nieuws uit Haaksbergen
Interview: Ton van Rijswijk
Eindredactie: Michel van der Voort
Een productie van RTV Sternet